Folasaga i le Šarplaninac
O le Šarplaninac, e lauiloa foi o le Yugoslavian Shepherd Dog, o se ituaiga mamalu ma faamaoni e afua mai i Mauga Šar i Serbia, Kosovo, ma Maketonia i Matu. O lenei ituaiga ua faʻaaogaina mo le tele o seneturi o se taifau leoleo ona o lo latou natura puipuia ma le faʻamaoni faʻapitoa i latou e ona. O Šarplaninacs e lauiloa mo lo latou lototele, malosi, ma le atamai, ma avea ai i latou ma mea e sili ona fiafia i ai i latou e fiafia i taifau.
Šarplaninacs e masani ona faʻatusatusa i isi ituaiga tetele e pei o le Great Pyrenees ma le Anatolian Shepherd. Ae peitai, o le mea e tulaga ese ai o la latou tuufaatasiga tulaga ese o le malosi faaletino, atamai, ma le faamaoni le maluelue. O le Šarplaninac e le gata o se taifau leoleo lelei ae o se soa lelei foi ia i latou e talisapaia lo latou tulaga mamalu.
Mafua'aga ma Tala'aga o le Fa'ato'aga
O le Šarplaninac o se ituaiga anamua na afua mai i Mauga o Šar, lea e tu i le Balkans. O lenei ituaiga na faʻaaogaina mo le tele o seneturi e leoleo mamoe i le lotoifale e puipuia a latou lafu mai manu feʻai e pei o luko ma urosa. Sa tāua foʻi le Šarplaninac i le leoleoina o fale ma aiga o leoleo mamoe.
E ui lava i lona talafaasolopito umi, o le Šarplaninac na faatoa aloaia aloaia o se ituaiga i le 20th seneturi. O le ituaiga na iloa e le Fédération Cynologique Internationale (FCI) i le 1939 ma mulimuli ane iloa e le American Kennel Club (AKC) i le 2019. O loʻo faʻaaogaina pea Šarplaninacs i aso nei o ni taifau leoleo ma ua sili atu ona lauiloa i le Iunaite Setete o se soa faamaoni. .
Uiga Faaletino o le Šarplaninac
O le Šarplaninac o se fa'atupu tele ma le malosi ma lona fau muscular. E iai so latou ofu mafiafia e masani ona pa'epa'e pe enaena ma fa'ailoga uliuli. O le ituaiga e iai lona ulu lautele ma se auvae malosi ma se ua mafiafia. O o latou taliga e masani ona fe'ai, ma o latou si'usi'u e uumi ma pupuni.
Ole lapo'a ole Šarplaninac e mafai ona fesuia'i fa'atatau ile itupa, ae o tama e masani ona mamafa ile va o le 80-120 pauna ma tu ile 26-30 inisi le maualuga ile tauau. O tama'ita'i e la'ititi la'ititi, e tusa ma le 70-90 pauna le mamafa ma e tu pe tusa ma le 24-28 inisi le maualuga i le tau'au. Ona o lo latou lapopoa, e taua le faʻamautinoa o loʻo lava le avanoa e faʻamalositino ma feoai solo ai.
Uiga Uiga ma Uiga
O le Šarplaninac ua lauiloa ona o lona faamaoni ma le tuuto i lē e ona. Latou te puipuia o latou aiga ma e mafai ona mataala i tagata ese. O lenei ituaiga e lauiloa foi ona o le tutoatasi ma le mautinoa e le tagata lava ia, lea e mafai ai ona latou luitauina le aoaoina. Ae ui i lea, faatasi ai ma fegalegaleaiga talafeagai ma aoaoga, e mafai ona latou amio lelei ma usiusitai.
O le Šarplaninac e le o se ituaiga e olaola i le gauai ma le alofa. Nai lo lena, latou te mananao e maua se galuega e fai po o se galuega e ausia. E sili atu lo latou fiafia pe a latou maua se lagona o le faamoemoega ma lagona e pei o latou saofagā i le aiga poʻo le lafu o loʻo latou puipuia.
Toleniga ma Fa'amalositino Mana'oga
Ona o lo latou natura tutoatasi, o le Šarplaninac e mafai ona luitauina le toleniina. Latou te manaʻomia se pule taʻifau poto o loʻo onosaʻi ma ogatasi ma aʻoaʻoga. O metotia fa'amalosi lelei, e pei o togafiti ma fa'afetai, e aoga lelei i lenei fa'aputuga. E taua tele le vave amata a'oa'oga ma fegalegaleai ina ia mautinoa latou te atiina a'e amioga lelei.
O le Šarplaninac e manaʻomia le faʻamalositino i aso uma e faʻatumauina ai lona soifua maloloina faaletino ma le mafaufau. Latou te fiafia i savaliga uumi, sopo, ma isi gaoioiga i fafo. E taua le tu'uina atu ia i latou o avanoa e fealua'i solo ma ta'alo ai. Ona o lo latou natura puipuia, atonu e le talafeagai mo paka a taifau po o nofoaga e tele isi maile.
Fa'apopoleina ole Soifua Maloloina ma le Soifuaga
E pei o ituaiga uma, o le Šarplaninac e faʻafefe i nisi faʻafitauli tau soifua maloloina. O nei mea e mafai ona aofia ai le dysplasia suilapalapa, fulafula, ma faʻafitauli mata. E taua tele le fa'amautinoaina o lo'o latou maua e le aunoa su'esu'ega a foma'i manu ma fa'atumauina taumafa lelei ma fa'amalositino masani. Ole ola ole Šarplaninac e tusa ole 10-12 tausaga.
Šarplaninac i Sosaiete ma Aganuu
O le Šarplaninac o se ituaiga pele i atunuu na afua mai ai. E masani ona faamanatuina i musika masani ma tusitusiga. O lo'o fa'aaogaina fo'i le fa'ailoga e fai ma fa'ailoga o le fa'amaualuga o le atunu'u ma measina fa'aleaganu'u.
Filifilia ma le Tausia o se Šarplaninac
A filifilia se Šarplaninac, e taua le su'eina o se fa'ato'aga ta'uta'ua e mafai ona tu'uina atu ia te oe se maile soifua maloloina ma fa'afeso'ota'i lelei. E tatau ona mafai e le faifa'ato'aga ona tu'uina atu ia te oe fa'amaumauga o le soifua maloloina o le maile ma so'o se su'esu'ega fa'aletagata ua uma ona faia.
O le tausiga o le Šarplaninac e manaʻomia ai faamalositino masani, taumafa lelei, ma teuga lelei. O lo latou peleue mafiafia e mana'omia ona pulumu e le aunoa ina ia puipuia ai le fala ma le lavelave. Latou te manaʻomia foʻi le tipiina masani o fao ma le faʻamamaina o taliga.
I le faaiuga, o le Šarplaninac o se ituaiga mamalu ma faamaoni lea e avea ma se soa sili mo i latou e talisapaia lo latou natura puipuia ma le pule. Faatasi ai ma fegalegaleaiga talafeagai ma aoaoga, e mafai ona latou amio lelei ma usiusitai. E taua tele le tu'uina atu ia i latou o faamalositino ma avanoa e fa'atumauina ai lo latou soifua maloloina faaletino ma le mafaufau. Afai o lo'o e mafaufau e fa'aopoopo se Šarplaninac i lou aiga, ia mautinoa e fai lau su'esu'ega ma su'e se faifa'ato'aga ta'uta'ua e mafai ona tu'uina atu ia te oe se maile soifua maloloina ma fa'afeso'ota'i lelei.