Folasaga: Osofaiga a povi ma osofaʻiga a Shark
Pe a oo mai i osofaiga a manu, o meaola muamua lava e oo mai i le mafaufau e masani lava o malie ma povi. E ui e iloa uma e lua e osofaʻia tagata, e taua le suʻesuʻeina po o le fea manu e sili atu ona taatele i nei ituaiga o faʻalavelave. I totonu o lenei tusiga, o le a tatou suʻesuʻeina faʻamaumauga o osofaʻiga povi ma osofaʻiga malie e iloa ai poʻo fea e sili atu ona taatele ma pe faʻafefea ona puipuia nei faʻalavelave mataʻutia.
Osofaiga a povi: E faafia ona tutupu?
O osofa'iga a povi atonu e le fa'asalalauina fa'alaua'itele e pei o osofa'iga a shark, ae e maofa lava. E tusa ai ma se suʻesuʻega a le Centers for Disease Control and Prevention (CDC), e tusa ma le 72 maliu na mafua mai i povi i le va o le 2003 ma le 2018 i le Iunaite Setete lava ia. E le gata i lea, e silia ma le 20,000 manu'a e lei oti na mafua mai i povi i lena lava vaitaimi. E ui e foliga mai e le mafai e povi ona osofaʻia, e mafai ona latou faʻamalosi pe a latou lagona le faʻamataʻu pe tuliloaina.
O osofa'iga malie: E fa'afia ona tupu?
O osofa'iga a malie e masani ona mata'ina i le aufaasālalau, ae o le mea moni e seasea. E tusa ai ma le International Shark Attack File (ISAF), e 64 na faʻamaonia osofaʻiga a le malie i le 2019 i le lalolagi atoa, ma na o le 5 o latou na maliliu. E ui o nei fuainumera e foliga mai e maualalo, e taua le maitauina o le faʻalavelave o se osofaʻiga malie e eseese e faʻatatau i le nofoaga ma le taimi o le tausaga. O nisi o eria, e pei o Florida ma Ausetalia, e sili atu le tele o osofaʻiga o malie ona o le tele o manu i totonu o vai.
Manu'a: O le fea manu e sili atu ona oti?
E ui o le numera o osofaʻiga o povi atonu e maualuga atu nai lo osofaʻiga a malie, o malie e sili atu ona oti. E tusa ai ma le ISAF, o le averesi o numera o tagata maliliu i le tausaga ona o osofaiga a shark e tusa ma le 6, ae o le averesi o numera o tagata maliliu ona o osofaiga a povi e tusa ma le 3. Ae ui i lea, e taua le matauina o manu uma e lua e mafai ona afaina tele ma e tatau. aua le manatu mama.
Fa'afanua fa'afanua o osofa'iga povi
E mafai ona tupu osofa'iga o povi i so'o se mea e iai povi, ae sili atu ona taatele i nu'u i tua o lo'o taatele ai fa'ato'aga ma lafumanu. I le Iunaite Setete, ua lipotia mai e setete e pei o Texas, Kalefonia, ma Penisilevania le maualuga o osofaiga o povi.
Fa'afanua fa'afanua o osofa'iga a shark
O osofa'iga a malie e sili atu ona taatele i ogasami mafanafana, gataifale ma le maualuga o tagata aau ma tagata faase'e. O eria e pei o Florida, Hawaii, ma Ausetalia ua lipotia mai le maualuga atu o osofaiga o malie. Ae ui i lea, e taua le maitauina o le faʻalavelave o se osofaʻiga malie e eseese e faʻatatau i le taimi o le tausaga ma le tele o meaʻai i totonu o le vai.
Amioga a tagata ma osofa'iga povi
I le tele o tulaga, o osofaiga a povi e mafua mai i amioga a tagata. Atonu e latalata tele tagata i povi, pisapisao leotetele, pe taumafai foi e pu'e ata, e mafua ai ona ita ma vevesi. E taua le tu'u tele o avanoa i povi ma 'alofia le fa'ate'ia.
Amioga a tagata ma osofa'iga malie
E fa'apena fo'i, o amioga a tagata e mafai fo'i ona iai sona sao i osofa'iga malie. O tagata aau ma tagata faase'e e ulu atu i le vai i taimi o fafaga po'o nofoaga e iloa ai le iai o malie, e sili atu ona lamatia le osofa'ia. E taua le nofouta i tulaga lamatia ma faia ni puipuiga, e pei o le aloese mai le aau i le vaveao ma le afiafi ma le le ofuina o teuga iila.
Puipuia o osofaiga a povi
Ina ia puipuia mai osofaiga a povi, e taua le tuʻuina atu o povi ia tele avanoa ma aloese mai le faʻalatalata atu ia i latou. Afai o e sopo pe savali i tafatafa o povi, ia tumau i luga o le auala ua atofaina ma aua le faia ni pisapisao leotele poʻo ni gaioiga faʻafuaseʻi. E taua foi le nofouta i faailoga o se povi vevesi, e pei o le si'i o taliga ma le si'usi'u, ma ia alu ese lemu pe a e tau i ai.
Puipuia o osofaiga a malie
Ina ia puipuia mai osofaʻiga malie, e taua le nofouta i tulaga lamatia ma faʻaeteete. Aloese mai le aau i nofoaga e iloa ai le iai o malie, e pei o tafatafa o vaʻa fagota poʻo totonu o vai malulu. Afai e te alu i totonu o le vai, aloese mai le ofuina o mea teuteu iila ma lavalava lanu felanulanuai, aua e mafai ona tosina mai ai malie. E taua foi le nofo mataala ma gauai atu i soʻo se faʻailoga lapatai poʻo faʻasalalauga mai leoleo faaola.
Fa'ai'uga: O le fea e sili ona taatele?
E ui ina mata'utia osofa'iga a povi ma osofa'iga malie, ae e seasea maua osofa'iga o malie nai lo osofa'iga a povi. Ae ui i lea, e taua le faia o puipuiga ma nofouta i lamatiaga pe a auai i gaoioiga i fafo e latalata i nei manu.
Mafaufauga mulimuli: Faiga saogalemu mo gaoioiga i fafo
Ina ia nofo saogalemu i taimi o gaoioiga i fafo, e taua le nofouta i tulaga lamatia ma faia ni puipuiga. Ia tumau pea i luga o auala ua atofaina ma aloese mai le latalata tele atu i manu. Afai e te fetaia'i ma se manu feita, alu ese lemu ma tuu atu ia i latou se avanoa tele. E le gata i lea, e taua le saunia ma sapalai fesoasoani muamua ma ia iloa le auala e tali atu ai pe a tupu se faʻalavelave faʻafuaseʻi. E ala i le faia o nei puipuiga, e mafai ona e fiafia i gaoioiga i fafo ae faʻaitiitia le lamatiaga o osofaʻiga a manu.