Gata Mutia

O le gata mutia o la tatou gata masani masani. O le mea fetolofi e iai ni vaega pupula e lua e pei o le masina i tua o lona ulu e matua leai lava se afaina i tagata.

uiga

O a foliga o gata mutia?

O gata mutia e aofia i le aiga gata ma o le mea lea e fetolofi. E oʻo i le mita le umi o tamaʻi. O fafine e oʻo atu i le umi e oʻo atu i le 130 senitimita, o nisi e oʻo atu i le lua mita, ma e sili atu le mafiafia nai lo tama. E eseese auala e lanu ai gata mutia: O latou tino e mafai ona mūmū-enaena, efuefu pa'epa'e, po'o le olive ma e i ai ni ta'a'ai po'o ni ila i luga o le sa'o. Mai lea taimi i lea taimi e iai foi manu uliuli atoa.

O le manava e pa'epa'e-efuefu e samasama ma togitogi. O le uiga masani e lua lanu samasama i le pa'epa'e fa'apei o le masina i tua o le ulu. O le ulu lava ia e toetoe a uliuli. E pei o gata uma, o laumata o mata e lapotopoto. E pei o manu fetolofi uma, e mana'omia e gata mutia ona sasaa pea o latou pa'u ina ia mafai ai ona ola.

O fea e nonofo ai gata mutia?

O gata mutia e telē tele le vaega e tufa ai. E maua i Europa atoa, Aferika i Matu, ma Asia i sisifo. O iina e tutupu mai ai i eleele maualalalo e oo atu i le maualuga e 2000 mita. I nofoaga malulu tele o Scandinavia ma Aialani, peitaʻi, e le o iai.

O gata mutia e pei o le vai: latou te nonofo i vaituloto, vaituloto, i luga o vao susu, ma i vai tafe. Peitaʻi, e tatau ona siʻomia le vai i laau lauolaola ina ia lalafi ai gata. E taua foi laau tuai, o ona aa tetele e maua ai e le gata mutia ni ana laiti mo le tuufua ma mo le tau malulu.

O a ituaiga o gata mutia o iai?

Talu ai o gata mutia e tele naua le tufatufaina, e iai fo'i le tele o subspecies. E eseese muamua i le lanu ma le lapopoa.

O le gata mutia masani e ola i sasaʻe o le Elbe ma e oʻo atu i Scandinavia ma sisifo o Rusia. O le gata mutia e maua i Europa i sisifo ma Italia i matu. O le gata o le mutia Sepania e mafai ona maua i le Penisula Iberian ma Aferika i Matu i Sisifo, o le gata lanumeamata i Balkans i Asia Itiiti, ma le Caspian Sea. O le gata vao a Rusia e nofo i Rusia, o le Sicilian i Sicily. E i ai isi vaega laiti i motu o Corsica ma Sardinia ma nisi o motu Eleni.

E fia tausaga o gata mutia?

O gata mutia e mafai ona ola i le 20 i le 25 tausaga i le vao.

Amio

E faapefea ona ola gata mutia?

O gata mutia e le oona ma e le afaina i tagata. E tele lava ina latou toaaga i le ao. Ona e toto malulu, e le tutusa i taimi uma le vevela o le tino ae e faalagolago i le vevela o le siosiomaga. O le mea lea, latou te amataina le aso i le faʻafefe o le la e faʻamafanafana ai. A oo i le afiafi, latou te fetolofi i se mea lilo e momoe ai i le po.

E mafai e gata mutia ona aau ma maulu lelei tele. A aau, e sii teisi o latou ulu i fafo o le vai. O gata mutia o ni manu matamuli tele. Pe a faʻalavelave, e matua ese lava a latou amio. O nisi taimi latou te le toe gaoioi ma tumau pea i le filemu.

Ae peitai, o le tele o taimi, latou te sosola e ala i le faasee vave ma le leoa i totonu o le vai pe saili se mea e lalafi ai i le va o maa, vao, po o ogalaau. Afai latou te lagona le taufaamatau ma le mafai ona sosola, o le a osofaia e gata mutia. Latou te taooto fa'au'u i luga o le fola ma fai se “S” i o latou ua.

Ona latou ulu atu lea i le tagata osofaia. Peitaʻi, latou te lē ū ae na o le faamataʻuina. Ae ui i lea, e mafai foi e gata mutia ona faʻatutuina o latou tino pito i luma e pei o le cobra. Latou te uisi foi ma talo o latou ulu i le itu o le tagata osofaia. O le isi tali i se tulaga taufaamatau o le taaalo oti: latou te taʻavale i luga o latou tua, alu lemu ma tuu o latou laulaufaiva e tautau mai o latou gutu. E masani fo'i ona latou fa'amatu'u mai se vai manogi leaga mai le cloaca.

E fa'aalu e gata mutia le taumalulu i ni vaega laiti i se nofoaga lalafi e puipuia ai i latou mai le malulu. E mafai ona avea ma se a'a tele, o se faaputuga laulaau po o se faapalaga, po o se pu i le eleele. Ua e i ai i le mea ua ta'ua o le moe moe. Latou te le o ese mai le lalafi seia oo ia Aperila pe a lava le mafanafana mo i latou.

Uo ma fili o le gata mutia

O manu fe'ai, o vao efuefu, alope, u'amea, ae o pusi e mafai ona lamatia i gata mutia. Ae maise gata mutia laiti e tele fili. Peitaʻi, e taumafai gata e puipuia i latou e ala i le nanā o se vai manogi leaga pe a osofaʻia.

E fa'afefea ona fanafanau gata mutia?

E mate le gata mutia i le tautotogo pe a uma le molt muamua. O nisi taimi e oo atu i le 60 manu e faapotopoto i se nofoaga e tasi. O tane e masani lava i le toʻatele. E tuu fuamoa mai ia Iulai ia Aukuso i se nofoaga mafanafana e pei o le faapalaga po o le tagutugutu o laau tuai, ma le fafine e tuʻuina i le va o le 10 ma le 40 fuamoa. O gata mutia laiti e fofoa i le amataga o le tautoulu. E na o le sefululua senitimita le umi ma e na o le tolu kalama le mamafa. O gata pepe e muamua ona nonofo faatasi i le latou uu ma nonofo ai iina i le taumalulu. Latou te matutua fa'afeusuaiga pe a ma le fa tausaga le matutua.