Mary Allen
Fai mai tagata na kopiina se siva mai moa o le kesi uliuli: o le Bavarian Schuhplattler fai mai na afua mai i la latou siva faauoga!
uiga
O le a le foliga o le kesi uliuli?
E pei o le gouse, o le gouse uliuli e aofia i le vaega o le grouse ma o se tasi o manu sili ona matagofie o tatou manulele moni. E tusa ma le lapo'a o se moa fa'afale, e tusa ma le 40 i le 55 cm le umi. O le mamafa o tane i le va o le 1200 ma le 1300 kalama, o fafine e na o le 750 i le 1000 kalama. A'o ofuina e fafine fulufulu lanu enaena-beige, lea e matua'i fa'afoliga lelei ai, o po'a e lanu moana lanumoana-uliuli ma e tasi i luga o apa'au ta'itasi ni togitogi papa'e, ma se laina.
O le mea ua taʻua o rosa o loʻo nofo i luga o le ulu i luga aʻe o mata: O mea nei e lua mafiafia mumu mumu. I le aotelega, e foliga tutusa le kesi uliuli ma le kesi, ae e matua laiti lava. E le gata i lea, o fulu o le si'usi'u o po'a e pi'o i fafo. O le auala lea e mafai ai ona iloa le lanu uliuli mai le fafie i le tepa muamua. O fulu o le si'usi'u o tama'ita'i e matua'i vavae.
O kesi uliuli e fa'afetaui e ola i tau saua. O o latou fulufulu e puipuia ai foʻi i latou mai le malulu ma e ufitia ai o latou vae.
O fea e nofo ai le gouse uliuli?
O le kesi uliuli na tufa muamua mai Egelani i totonu o Europa tutotonu ma matu, e ui atu i Europa i Sasae ma Siberia i le talafatai o le Pasefika. I Siamani, ua seasea ona maua i aso nei. E na o le Eleele Siamani i Matu, i le Vaomatua o Bavaria, ma Alps o loo iai pea nisi o nei manulele.
O le kusi uliuli e ola i le moorland ma le heathland i le va o laʻau ma heather. Talu ai ona o le tele o a tatou moa ua fa'amamaina ina ia fa'aaogaina e fai ma fanua mo fa'ato'aga, o lea ua tau le maua ai e le kesi uliuli ni nofoaga e nonofo ai iinei.
I luga o mauga, latou te nonofo i le va o le vaomatua ma le laina laau, lea latou te maua ai paʻu matala, tamaʻi faʻapipiʻi o laʻau ma vao.
O a ituaiga o kesi uliuli e iai?
O le aiga sili ona vavalalata i le lanu uliuli o le Caucasian black grouse, lea e nofo i le Caucasus ma le itu i matu sisifo o Asia Minor. O isi aiga o le utu, o le ptarmigan, ma le hazel grouse. O aiga o le gouse uliuli e nonofo foi i Amerika i Matu: o le grouse ma le moa vao.
Amio
E fa'afefea ona ola le gouse uliuli?
O le kesi uliuli o manulele nofonofo. O le taimi lava na latou manumalo ai i oganuu, latou te nonofo ai iina mo le tele o tausaga. O kesi uliuli e masani ona ala i le taeao. Latou te feoai solo i vao ma heather e suʻe ni meaʻai. Ae ui i lea, latou te nonofo i taimi uma i nofoaga e vave ona latou sulufaʻi ai i lalo o laʻau ma vao mafiafia i tulaga lamatia.
Mati ma Aperila o le vaitau faʻaipoipo mo le kesi uliuli. Peitaʻi, o manu o loo nonofo i mauga maualuluga e faatoʻā amata ona fai faauōga iā Me ma Iuni. O faauoga o se vaaiga ofoofogia. O le kesi uliuli e fa'aalia na'o ia po'o ni vaega ta'i lima pe sili atu fo'i manu.
I aso ua mavae, a o iai pea le tele o manuuliuli, e oo atu i le 50 manu e faapea na faia a latou siva faauoga i le taimi e tasi. E lele le kesi uliuli i le nofoaga o faigāuō i le vaveao. ‘Ona latou fa‘atupu tele ai lea o leo ‘ese: latou te ilia ma uisi, ta‘avale, tagitagi, ma tagitagi. Latou te felafolafoa'i fulu o latou si'usi'u ma sii teisi o latou apaau.
Ma i luga o lena mea, latou te oso aʻe i le mita le maualuga i le va. Ona e fa'afefeteina uma o latou fulu i le taimi o lenei siva faauoga, e foliga mai e sili atu le lapopoa o moa nai lo le mea moni. Faatasi ai ma lenei siva, latou te tosina mai ai moa, faauo i latou ma iu ai ina fai faatasi ma i latou. O nisi taimi e tupu ai le paʻu uliuli ma le capercaillie. O la'au e maua mai e ta'ua o moa Rachel.
I le taumalulu, e eli e gouse uliuli a latou lava ana kiona lea latou te nonofo ai i po ma aso malulu tele e puipuia ai mai le malulu. Ona latou fa'aalu ai lea i le 22 itula i totonu o lenei lua, na'o le vave alu e fafaga mo sina taimi.
Uo ma fili o le kusi uliuli
Aemaise lava o manu fe'ai pei o le hawk e mafai ona lamatia i le pa'u uliuli. Ae sili atu i mea uma, o tama'i moa uliuli e pa'u'u ia i latou. Ae e tulituliloa fo'i e alope ma manu u'amea. I aso ua mavae, e ui i lea, sa masani foi ona tuli ma faatumu e tagata.
E fa'afefea ona toe fa'atupuina le pulu uliuli?
O le fa'atupuina ma le fa'atupuina o tama'i manu o le matafaioi lea a tama'ita'i o lo'o i totonu o le pulu uliuli. Latou te tu'uina fuamoa e fitu i le sefululua i se faamoega 'ō'ō i luga o le 'ele'ele ma fa'a'a'ofuina pe a ma le 25 aso. O tama'i kesi uliuli e fa'atauva'a, o lona uiga latou te tu'ua loa le faamoega ae mulimuli atu i lo latou tina.
E mafai ona lele mo le lua vaiaso ma e tutoatasi i le fa vaiaso. Peitaʻi, e masani ona latou nonofo faatasi i le tau mālūlū. Ia Aukuso, o fulu i luga o ua o moa o loʻo faasolosolo malie ona liua lanumoana-uliuli, ma e oʻo atu ia Oketopa ua uma ona latou ofuina le fulufulu o se matua uliuli grouse.