O tala e uiga i le amataga o le Chihuahua o le ituaiga sili ona laiti o taifau Chihuahua na tuuina atu i le lalolagi e le nuu anamua o Aztecs, e tusa ai ma se isi amataga e fesootai ma le atinaeina o ituaiga Initia anamua o le Toltecs ma le malo Mayan, e tusa ai. i le lona tolu - e fesoʻotaʻi ma le atunuʻu o le Chihuahua. faatasi ai ma Saina, Iapani, le motu o Melita, ma e oo lava i le avanoa o le Chihuahua.
I se tasi itu po o se isi, o le talafaasolopito o le Chihuahua e toe foʻi i tua i aso anamua.
#1 E talitonuina o maile e pei o Chihuahua na aliali mai ile tolu meleniuma BC i le teritori o Mekisiko i aso nei.
#2 O le tele o ata omea ma ata puipui o Chihuahua na maua e tagata suʻesuʻe i mea anamua i malumalu Mekisiko, ata o Chihuahua i luga o vaʻa anamua na toe maua mai tuugamau.
#3 I le taimi o suʻesuʻega o falelauasiga anamua, na maua ai ni auivi tamaʻi taifau, ma se faʻailoga faʻapitoa i luga o le ulupulu, o loʻo i ai kola ma maʻa taua.
O le igoa o le ituaiga e sau mai le itumalo o le igoa lava e tasi i Mekisiko i matu, lea na maua muamua ai Chihuahuas i aso nei.