I le Vaitau Tutotonu, sa viia le Irish Wolfhound i pese ma tala. O se tuli manu ta'aloga ta'uta'ua, sa talisapaia e ali'i ma ali'i. I aso nei, o le sauai faauo e avea o se soa maile.
O le ituaiga, poʻo se tuaa o ia, e mafai ona toe foʻi i tua i le taimi o le malaga mai o Celts i Aialani. I se isi faaupuga, o le Irish Wolfhound sa i luga o le motu i ni nai selau tausaga aʻo lumanaʻi Keriso. I le Vaitau Tutotonu, sa le faatagaina tagata masani e umia wolfhounds. Sa faapolopolo mo tamalii ma tupu. Sa talisapaia ia taifau o ni soa tulimanu ma o ni soa i totonu o le maota.
E tele tala o loo faasaoina e viia ai i latou mo lo latou faamaoni ma le lototele. O se faʻataʻitaʻiga o le talatuu o le wolfhound Gelert. Fai mai na alu atu Prince Llewelyn e tulimanu e aunoa ma Gelert, lea e masani ona o faatasi. Ina ua sau le perenise i le fale, o le taifau na tafe atoa le toto i le gutu. O le talitonu na utia e Gelert lona atalii, na fasiotia ai e le perenise le taifau. Ae na ia maua atu lona atalii e leʻi afaina i tafatafa o se luko mate. Sa matua le fiafia lava Llewelyn i lana mea sese ma sa le toe ataata. O le tuugamau o le toa Gelert e mafai lava ona asia i aso nei i le nuu o Beddgelert i Uelese.
I aso nei, o le tu'inanau sa ta'uta'ua muamua o le tulimanu ua tele lava ina lafoa'ia. Ae ui i lea, o le tele o maile e fiafia i maunu coursing (fa'ata'ita'i tuliga hare).
E lapoa le taifau luko. O tama'ita'i e tatau ona le itiiti ifo i le 71 cm le maualuga i le magumago ae sili le tane 81-86 cm.
E tatau ona fa'amalositino lelei le maile ma le tama'i maile. Mai le mamafa o le fanau mai o le 500 kalama, o le luko-maile e avea ma taifau matua o le 50-80 kilokalama. O le tele o le tuputupu aʻe e tupu i le afa muamua o le tausaga ma tumau seia oʻo i le 2-3 tausaga.
O le lanu sili ona taatele o le brindle, ae o taifau e masani ona efuefu ona o le fulufulu peleue e masani ona liu sinasina po o le siliva. E iai foʻi maile mumu, papaʻe, saito, fawn, ma luko uliuli.
I le avea ai o se taifau leoleo, e le fetaui lelei le wolfhound, ae o lona tele o loʻo i ai se aafiaga faʻafefe i "malo" ma ni faʻamoemoega leaga.
E ui i lona lapo'a, ae e le'o se lapo'a pe faigata fo'i ona teu i totonu o le fale. E filemu ma faaalu le tele o lona taimi e taoto ai pe savalivali solo filemu.
O faʻataʻitaʻiga muamua na oʻo mai i Suetena i le 1931. O le kalapu faʻatoʻaga i Suetena na faavaeina i le 1976.