Mary Allen
Kucheza ndi ana agalu sikovuta ndipo ndikofunikira makamaka kwa moyo wamtsogolo wagalu. Koma kodi izi zikutanthauza chiyani ndipo mungatani kuti muthandizire nokha? Tikukuyankhani mafunso awa ndi ena apa.
Phunziro Lalifupi la Biology
Ana agalu akabadwa, maselo onse amitsempha amangolumikizana pang'onopang'ono ndi ma cell ena amitsempha. Kuphatikizikako, ma synapses, amalola ma transmitter kubweretsa chidziwitso chofunikira kuchokera ku minyewa imodzi kupita ku ina. Zoonadi, izi zimalembedwa mwaukali komanso m’njira yosavuta, koma zimafika pamtima pa nkhaniyi.
Ma transmitters - zinthu za mthenga za minyewa - zimapangidwira muubongo ndipo zolimbikitsa zomwe mwana wagalu amakumana nazo kuchokera kwa obereketsa m'milungu ingapo yoyambirira ya moyo, zinthu zambiri za amithenga zimapangidwa, ma synapses amapangidwa ndipo ma cell amanjenje amalumikizidwa. Mosiyana ndi zimenezo, ngati mwana wagaluyo sakukhudzidwa ndi zokopa zokwanira, ndiye kuti kupanga zinthu za messenger kumachepetsedwa ndipo motero kugwirizanitsa kwa mitsempha kumachepetsanso. Mwana wagalu wokhala ndi ma cell a minyewa yocheperako sakhala wolimba pambuyo pake ngati kagalu yemwe wakumana ndi zovuta zambiri. Izi zitha kuwonetsanso zoperewera zomwe zimawonekera pambuyo pake m'moyo, monga kusokonezeka kwa magalimoto kapena zovuta zamakhalidwe.
Ngati woweta wachita ntchito yabwino, ndiye kuti mwana wagalu sikuti ali ndi "mitsempha yabwino", amaphunziranso mosavuta. Zimathandizanso ngati mwana wagalu wakumana ndi zovuta zina m'milungu ingapo yoyambirira. Iyi ndiyo njira yokhayo yomwe angapangire kulekerera kwakukulu kwa kukhumudwa, zomwe pambuyo pake zidzamupangitsa kukhala womasuka, galu wodalirika.
Tanthauzo la “Socialization”
Kucheza ndi ana agalu nthawi zambiri kumatanthauza kuti mwana amatha kudziwa momwe angathere m'masabata angapo oyambirira, mwachitsanzo, anthu ena, agalu, komanso zochitika, phokoso, ndi zina zatsopano.
Koma kwenikweni, kucheza ndi anthu kumangokhalira kuyanjana ndi zamoyo zina. Choyamba, izi zikuphatikizapo kuchita ndi mayi galu ndi abale, kenako kukhudzana ndi anthu. Zoonadi, kuzolowerana ndi kuyanjana ndi kagalu ndizofunika ngati kagaluyo akufuna kukhala galu wokhazikika bwino. Osati miyezi inayi yoyamba ndi yofunika, komanso galu wamng'ono gawo ndi mfundo moyo wonse wa galu. Ndipotu iye ndi wophunzira moyo wonse. Komabe, makamaka mu "gawo lopanga" (mpaka sabata la 16 la moyo), pali zinthu zingapo zofunika kuziganizira.
Kucheza ndi Ana agalu: Zimayamba ndi Woweta
M'malo mwake, kamwanako kamakhala ndi wowetayo mpaka atakwanitsa milungu 8 kuti athe kupanga zokumana nazo zake zofunika m'malo odziwika bwino ndikukula mpaka pano kuti ali wokonzeka kulowa m'nyumba yake yatsopano. Choncho ndikofunikira kuti mwana wagalu azikhala ndi zochitika zabwino panthawiyi. Oweta ambiri amalola ana agalu “kukula pakati pa banja”: Mwanjira imeneyi amapeza chithunzi chonse cha moyo watsiku ndi tsiku ndiponso amadziŵa phokoso la m’khichini, phokoso la chotsukira chotsuka, ndi zinthu zina zambiri mofulumira kuposa ngati analeredwa mu khola.
Koposa zonse, ndikofunikira kumudziwa bwino munthu, chifukwa pali mitundu yambiri ya ife ya tiana tating'ono. Zazikulu, zazing'ono, zonenepa, zokhala ndi mawu apamwamba kapena otsika, anthu opusa kapena akutali. Chiwerengero cha anthu omwe amalumikizana nawo chikuwonjezeka pang'onopang'ono mpaka mwana wagalu atadziwa kuti sayenera kuchita mantha ndi anthu, koma kuti iwo ndi mbali ya "banja".
Kuonjezera apo, ayenera kupita ku maulendo oyendayenda omwe akuyang'aniridwa ndi abale ake, pamene amadziŵanso zakunja ndi phokoso lachilendo ndi malo osiyanasiyana. Zokumana nazo zabwino zimapanga kulumikizana kwatsopano muubongo komwe kumalimbitsa kwenikweni. Chofunika kwambiri, mwana wagalu amaphunzira kuti dziko lapansi ladzaza ndi zinthu zatsopano, koma zilibe vuto (zowona kuti magalimoto osuntha sali opanda vuto, koma masewerawa amabwera pambuyo pake). M'masabata angapo oyambilira, zokumana nazo zomwe zidzachitike zidzasankha ngati mwana wagalu tsiku lina adzakhala galu wotseguka komanso wokonda chidwi kapena ngati adzawopa chilichonse chatsopano.
Pitirizani Socialization
Mukatenga wachibale wanu watsopano kuchokera kwa oweta, ndikofunikira kuti mupitilize kucheza nawo. Inu tsopano muli ndi udindo wa galuyo ndipo muyenera kuonetsetsa kuti kukula kwake kukupitirizabe bwino. Maziko a izi ndi choyamba kudalira munthu amene adzakhala naye (moyenera) kukhala naye moyo wake wonse. Chifukwa chake mutha kupeza dziko losangalatsa limodzi ndikudziwa zatsopano. Ndikofunikira kupitilira pang'onopang'ono kuti musamamulepheretse wamng'onoyo ndikuchita bwino pazochitika zomwe zimamuwopsyeza.
Monga munthu wapafupi kwambiri, muli ndi chitsanzo champhamvu cha galu. Ngati muyandikira zinthu zatsopano modekha ndi momasuka, iye adzachita chimodzimodzi ndi kuphunzira zambiri za kupenyerera. Izi zimawonekera kwambiri, mwachitsanzo, pamene wamng'onoyo azolowere moyo wa mumzinda ndi phokoso lalikulu komanso mofulumira, zinthu zachilendo (magalimoto, njinga zamoto, etc.). Ndizothandiza apa kupitilira pang'onopang'ono ndikuwonjezera pang'onopang'ono zolimbikitsa. Mutha kumusokoneza posewera, kotero kuti zolimbikitsa zatsopano zimakhala zazing'ono.
Ndikofunikiranso kuzolowera kuyendetsa galimoto, kupita kumalo odyera, kugwiritsa ntchito zoyendera zapagulu kapena makamu ambiri. Apanso: kudalira ndiye kukhala-zonse ndi kutha-zonse! Nthawi zonse tsatirani zochitika zatsopano pang'onopang'ono, musamulepheretse, ndipo bwererani ngati mwana wanu achita ndi nkhawa kapena nkhawa. Ngati mutachita bwino, mukhoza kuwonjezera "zovuta" kachiwiri.
Pitani ku Sukulu
Mwa njira, sukulu yabwino ya galu ndiyothandiza pankhani yokhudzana ndi agalu ena. Pano galu samangophunzira momwe angachitire ndi agalu a msinkhu womwewo. Amaphunziranso kukumana ndi agalu akuluakulu kapena akuluakulu. Ndipo moyang'aniridwa ndi akatswiri agalu. Kuyendera gulu lotere kulinso kwabwino kwa inu ngati mwini galu, chifukwa mutha kuphunzira zinthu zatsopano ndikuwongolera ubale ndi mwana wanu.