Mary Allen
Okwu Mmalite: Ịghọta Ọrụ Ndị Na-emepụta Ihe
Ndị na-emepụta ihe bụ ntọala nke ihe ndị dị ndụ na gburugburu ụwa, na-enweghị ha, ndụ dịka anyị maara na ọ gaghị adị. Ma gịnị kpọmkwem ka ndị na-emepụta ihe na-eme? N'okwu dị mfe, ha bụ ihe ndị nwere ike ịmepụta nri nke ha site na iji ike sitere na anyanwụ ma ọ bụ kemịkalụ na gburugburu ebe obibi. Ikike nke imepụta nri nke ha bụ ihe na-eme ka ha dị iche na ihe ndị ọzọ dị n'ime gburugburu ebe obibi, ọ na-emekwa ka ha dị oke mkpa maka nlanarị ụdị ndụ ndị ọzọ niile.
Mkpa ndị na-emepụta ihe na gburugburu ebe obibi
Ndị na-emepụta ihe na-arụ ọrụ dị oke mkpa n'ịkwado nguzozi dị nro nke gburugburu ebe obibi. Ha bụ isi iyi nri maka ihe ndị ọzọ niile, ma ewezuga ha, a gaghị enwe ike iru n'ime gburugburu ebe obibi. Nke a pụtara na ihe ndị ọzọ dị ndụ, dị ka ahịhịa ahịhịa, anụ anụ, na omnivores, ga-emecha nwụọ, na-eduga n'ọdachi nke gburugburu ebe obibi. Ndị na-emepụta ihe na-enyekwa aka ịnọgide na-adị mma gburugburu ebe obibi site n'ịgbanwe carbon dioxide n'ime oxygen site na usoro photosynthesis.
Ka ndị na-emepụta ihe si emepụta ntọala maka ndụ
Ndị na-emepụta ihe na-emepụta ntọala maka ndụ site na ịmepụta ihe ndị dị ndụ site na photosynthesis ma ọ bụ chemosynthesis. Ihe a na-ahụ anya na-aghọ ihe oriri maka ihe ndị ọzọ dị n'ime gburugburu ebe obibi, ọ bụkwa nri nri a na-akwado ndụ n'ụwa. Ndị na-emepụta ihe na-enyekwa aka ịnọgide na-enwe nguzozi kemịkalụ nke gburugburu ebe obibi site n'ịnara oke nri na kemịkal sitere na ala na mmiri.
Ọrụ Photosynthesis n'ịkwagide ndụ
Photosynthesis bụ usoro nke ndị na-emepụta na-eji ìhè anyanwụ mee ka carbon dioxide na mmiri ghọọ glucose na oxygen. Usoro a dị oke mkpa iji kwado ndụ n'ụwa dịka ọ na-enye oxygen nke ihe niile dị ndụ chọrọ iku ume. Enweghị photosynthesis, ikuku agaghị enwe oxygen, na-eme ka ụmụ anụmanụ ghara ịdị ndụ.
Mmetụta nke ndị na-emepụta ihe na webụ nri na agbụ
Ndị na-emepụta ihe na-enwe mmetụta dị ukwuu na ntanetị nri na agbụ ka ha na-etolite ntọala nke nri nri. Herbivores na-eri ndị na-emepụta ihe, mgbe ahụ anụ anụ na-eri anụ ahịhịa. Usoro oriri a na-enye ike nye ihe niile dị na gburugburu ebe obibi, ma ọ bụrụ na njikọ ọ bụla dị n'ime agbụ ahụ agbajie, ihe oriri niile nwere ike ịda.
Enweghị ndị na-emepụta ihe, gịnị ga-eme ndị ahịa?
Enweghị ndị na-emepụta ihe, ndị na-azụ ahịa ga-emesị nwụọ n'ihi ụkọ nri. Herbivores agaghị enwe osisi ha ga-eri, anụ anụ agaghị enwekwa ahịhịa ahịhịa ha ga-achụ nta. Nke a ga-ebute mbelata ngwa ngwa n'ọnụ ọgụgụ nke ihe niile dị ndụ, n'ikpeazụ na-eduga na mkpochapụ nke ọtụtụ ụdị.
Njikọ dị n'etiti ndị na-emepụta ihe na oxygen anyị na-eku ume
Ndị na-emepụta ihe na-arụ ọrụ dị mkpa na mmepụta oxygen site na photosynthesis. A na-ahapụ oxygen a n'ime ikuku ma dị mkpa maka anụmanụ niile iku ume. Enweghị ndị na-emepụta ihe, a gaghị enwe ikuku oxygen na mbara igwe, na-eme ka ọ ghara ikwe omume maka ụmụ anụmanụ ịdị ndụ.
Mmetụta nke mmemme mmadụ na ndị na-emepụta ihe
Ihe omume mmadụ dị ka igbutu osisi, mmetọ, na mgbanwe ihu igwe nwere mmetụta dị ukwuu na ndị na-emepụta ihe. Ikpochapụ oke ọhịa na-emebi ebe obibi nke ndị na-emepụta ihe, ebe mmetọ na mgbanwe ihu igwe nwere ike gbanwee nguzozi kemịkalụ nke gburugburu ebe obibi, na-eme ka o siere ndị na-emepụta ihe ike ịdị ndụ. Nke a nwere ike ibute mbelata nke ọnụ ọgụgụ ndị na-emepụta ihe ma nwee ike inwe mmetụta dị egwu na gburugburu ebe obibi niile.
Kedu ihe ga-eme ma ọ bụrụ na ndị nrụpụta niile apụọ?
Ọ bụrụ na ndị niile na-emepụta ihe na-apụ n'anya, ndụ n'ụwa ga-emecha kwụsị. Enweghị ndị na-emepụta ihe, agaraghị enwe isi nri maka ihe ndị ọzọ dị ndụ, usoro nri dum ga-adakwa. Nke a ga-eduga na mkpochapụ nke ọtụtụ, ma ọ bụrụ na ọ bụghị ihe niile, ụdị dị n'ụwa.
Mmechi: Ịghọta mkpa nke ndị na-emepụta ihe
Ndị na-emepụta ihe bụ ndị dike a na-agụghị nke ọma na gburugburu ebe obibi, ha na-arụkwa ọrụ dị oke mkpa n'ịkwado nguzozi dị nro nke ndụ n'ụwa. Anyị aghaghị ịghọta ihe ha pụtara ma mee ihe iji chebe ha pụọ ná mmetụta ọjọọ nke ihe omume ụmụ mmadụ na-enwe. Site n'ime nke a, anyị ga-ahụ na ụwa anyị ga-anọgide na-ebi n'ime ihe niile dị ndụ ruo ọgbọ na-abịa.