UMary Allen
Isingeniso: Izimpisi nezinja
Izimpisi nezinja zingamalungu omndeni owodwa, i-Canidae, futhi zihlanganyela izici eziningi zomzimba nezokuziphatha. Nokho, nakuba izinja sezifuywe izinkulungwane zeminyaka futhi zihlala nabantu, izimpisi ziyizilwane zasendle ezivame ukugwema ukuxhumana nabantu. Naphezu kwalomehluko, izimpisi nezinja zisengahlangana endle, okuholela emibuzweni mayelana nokukwazi kwazo ukuhlalisana.
Izimpisi Nezinja: Zingahlala ndawonye?
Ukuhlalisana kwezimpisi nezinja kuwudaba oluyinkimbinkimbi. Kwezinye izimo, izimpisi nezinja ziye zaziwa ngokuthi zakha izibopho zomphakathi, kanti kwezinye zingase zibukane njengezimbangi noma izinsongo. Amathuba okuphilisana ancike ezicini ezifana nokuminyana kwezimpisi, uhlobo lwezinja, kanye nobuntu bomuntu ngamunye bezilwane ezihilelekile. Ngokuvamile, kungcono ukugwema izimo lapho izimpisi nezinja zingase zihlangane khona, njengoba lokhu kungaholela ekuziphatheni okungalindelekile futhi okungaba yingozi.
Ubudlelwano Phakathi Kwezimpisi Nezinja
Izimpisi ziyizidalwa zomphakathi ezihlala ngamaphakethe, kuyilapho izinja zijwayele ukuhlala zodwa noma zihlala ngamaqembu amancane. Naphezu kwalomehluko, izimpisi nezinja zinokufana okuningi ekuziphatheni kwazo, njengokusebenzisa kwazo ulimi lomzimba ukuze zixhumane, amaqhinga azo okuzingela, kanye nemizwa yazo yemvelo yendawo. Lapho izimpisi nezinja zihlanganyela, zingase zibonise izinhlobonhlobo zokuziphatha, kusukela ekufuneni ukwazi okunobungane kuya ekuhlaseleni. Imvelo yokusebenzisana incike esilwaneni ngasinye kanye nezimo ezizungezile ukuhlangana.
Ingabe Izimpisi Ziyizidalwa Zomphakathi?
Izimpisi ziyizilwane ezihlala kakhulu ezihlala ngamaphakethe aholwa i-alpha pair evelele. Ngaphakathi kwephakethe, impisi ngayinye inendima ethile futhi inesandla ekusindeni kweqembu ngokuzingela, ukuvikela indawo, nokunakekela intsha. Izimpisi zisebenzisa izindlela zokuxhumana ezihlukahlukene ukuze zigcine ubuhlobo bomphakathi, okuhlanganisa ukuphimisela, ulimi lomzimba, nokumaka iphunga. Naphezu kobuntu bazo, izimpisi ziyabaxwaya abantu bangaphandle, kuhlanganise nezinye izimpisi nezinja, futhi zingase zizibheke njengezingozi ezingase zibe khona.
Ingabe Izimpisi Zihlasela Izinja?
Izimpisi zaziwa ngokuhlasela izinja endle, ikakhulukazi ezindaweni lapho izindawo ezihlala kuzo zihlangana khona. Ingozi yokuhlaselwa okunjalo incike ezicini ezinjengobukhulu nohlobo lwenja, ukuziphatha kwenja, kanye nomuzwa wemvelo wendawo wempisi. Ngokuvamile, izinja ezinkulu nezinolaka zisengozini enkulu yokuhlaselwa, njengezinja ezizulazula endaweni yezimpisi. Kodwa-ke, ukuhlasela akuvamile, futhi izimpisi eziningi zizokugwema ukubhekana nezinja uma kungenzeka.
Kungani Izimpisi Zihlasela Izinja?
Izimpisi zingase zihlasele izinja ngezizathu ezahlukahlukene, ezihlanganisa ukuvikela indawo, ukuncintisana ngezinsiza, noma ukuvikela izingane zazo. Kwezinye izimo, izimpisi zingase futhi zibheke izinja njengezisulu futhi zizihlasele njengengxenye yokuziphatha kwazo okungokwemvelo kokuzingela. Kodwa-ke, kubalulekile ukuqaphela ukuthi izimpisi ngokuvamile aziboni izinja njengomthombo wokudla oyinhloko futhi kungenzeka ukuthi zizihlasele ukuze zivikele indawo yazo noma inzalo yazo.
Ukubaluleka Kwezinhlobo Zezinja Ekusebenzisaneni Kwezimpisi
Uhlobo lwenja lungadlala indima ebalulekile ekusebenzelaneni kwayo nezimpisi. Ezinye izinhlobo, njengezinja eziqapha imfuyo, ziye zafuywa ngokukhethekile ukuze zivikele imfuyo ezimpisini nakwezinye izilwane ezidla ezinye futhi zingase zikwazi ukuzivikela ekuhlaselweni kwezimpisi. Ezinye izinhlobo, njengezinja ezizingelayo, zingase zibangele ukungqubuzana nezimpisi ngenxa yokuziphatha nokuqeqeshwa kwazo. Kubalulekile ukuthi abanikazi bezinja baqaphele uhlobo nezinja zabo lapho besezindaweni ezinezimpisi.
Zisabela Kanjani Izinja Ezimpisini?
Izinja zingasabela ezimpisini ngezindlela ezihlukahlukene, kuye ngohlobo lwazo, ukuziphatha, kanye nolwazi lwangaphambili ngezimpisi. Ezinye izinja zingase zibe nelukuluku lokwazi noma zibe nobungane ezimpisini, kanti ezinye zingase zesabe noma zibe nolaka. Ngokuvamile, izinja ezihlangene nezinye izilwane futhi ziye zachayeka ezimpisini kusukela zisencane zingase zikhululeke kakhudlwana kuzo. Kodwa-ke, kubalulekile ukukhumbula ukuthi izinja ziyizilwane ezifuywayo futhi zingase zingabi nawo umuzwa wemvelo noma amakhono afana nezimpisi.
Ingabe Izinja Nezimpisi Zingadlala Ndawonye?
Nakuba kungenzeka ukuthi izinja nezimpisi zidlale ndawonye, ngokuvamile akunconywa. Ukuziphatha phakathi kwezinja nezimpisi kungakhula ngokushesha kube ulaka noma ukuncintisana, ikakhulukazi uma isilwane esisodwa sibona esinye njengosongo. Ukwengeza, ukuziphatha kokudlala kungaba nzima ukuhlukanisa nokuziphatha kokuzingela, okungaholela ekungaqondini nasezimweni eziyingozi. Kungcono ukuhlukanisa izinja nezimpisi ukuze kugwenywe izingxabano ezingase zibe khona.
Amathuba Okwenziwa Kwasekhaya
Naphezu kobudlelwane bazo obuseduze bezakhi zofuzo, izimpisi nezinja zinomehluko ohlukile ekuziphatheni, ekuziphatheni, nasekuhlalisaneni kwabantu. Nakuba izinja ziye zafuywa ngokukhetha izinkulungwane zeminyaka ukuze zibe abangane babantu, izimpisi ziyizilwane zasendle ezingazange zenze inqubo efanayo yokufuywa. Nakuba kungenzeka ukukhulisa impisi njengesilwane esifuywayo, akunconywa ngenxa yemvelo yabo yemvelo kanye nokuthambekela ekuhlaseleni. Ukufuywa kwezimpisi wudaba oluyinkimbinkimbi futhi oluyimpikiswano oludinga ukucatshangelwa ngokucophelela kwezimiso zokuziphatha kanye nokukhathazeka okungokoqobo.
Isiphetho: Izimpisi Nezinja Endle
Izimpisi nezinja zabelana ngokufana okuningi ekuziphatheni nasekuziphatheni kwazo, kodwa ziyizinhlobo ezihlukene ezinezakhiwo ezahlukene zenhlalo kanye nemizwelo engokwemvelo. Nakuba zingahlala ndawonye kwezinye izimo, ngokuvamile kungcono kakhulu ukugwema izimo lapho zingase zihlangane khona. Abanikazi bezinja kufanele bakuqaphele ukuziphatha nezinja zabo lapho besezindaweni ezinezimpisi, futhi bathathe izinyathelo ezifanele zokuqinisekisa ukuphepha kwazo. Ukuhlalisana kwezimpisi nezinja kuyindaba eyinkimbinkimbi edinga ukucatshangelwa ngokucophelela kokuziphatha nezidingo zazo zombili izinhlobo.
Izikhombo: Izifundo nge-Wolves nezinja
- Mech, L. David, kanye no-Luigi Boitani. "Izimpisi: Ukuziphatha, Imvelo, Nokugcinwa Kwemvelo." I-University of Chicago Press, ngo-2003.
- Udell, Monique AR, et al. "Izinja zenzeni ezinjeni? I-akhawunti entsha yokuzwela kwezinja ezenzweni zabantu." Biological Reviews, vol. 85, nxa. 2, 2010, amakhasi 327-345.
- Gompper, Matthew E. "Izinja ezihlala mahhala nokongiwa kwezilwane zasendle." I-Oxford University Press, 2014.
- Newsome, Thomas M., et al. "Imithelela yemvelo nokongiwa kokubuyisela izilwane ezinkulu ezidla inyama: isifundo esiyisibonelo sikadeveli waseTasmanian." Ijenali ye-Applied Ecology, vol. 52, no. 6, 2015, amakhasi 1469-1477.