domba

Domba - sarta hususna domba ngora - sato pisan damai. Aranjeunna geus nyadiakeun jalma kalawan wol, susu, jeung daging salila rébuan taun.

 

ciri

Naon rupa domba?

Domba mangrupikeun mamalia sareng, sapertos embé, sapi, sareng antelop, kalebet kulawarga bovid. Domba liar Éropa (disebut ogé moufflons) ukuranana kira-kira 110 nepi ka 130 séntiméter ti tungtung irung nepi ka tungtung buntut, tumuwuhna jangkungna 65 nepi ka 80 séntiméter sarta beuratna 25 nepi ka 55 kilogram. Domba anu urang jaga téh turunan maranéhna.

Jalu disebut domba jalu jeung leuwih badag sarta kuat batan domba bikang. Jalu anu geus dikebiri, nyaéta mandul, disebut domba. Aranjeunna jauh leuwih damai ti Aries sarta ditunda leuwih daging. Domba ngora nepi ka umur sataun disebut domba.

Seueur domba gaduh tanduk: Dina domba liar, aranjeunna bentukna keong, panjang sareng digulung dina spiral, atanapi pondok sareng ngan rada melengkung. Panjangna 50 dugi ka 190 séntiméter.

Tanduk bikangna leuwih leutik sarta sababaraha domba domestik, gumantung kana breed, mindeng teu boga tanduk pisan. Ciri khas domba nyaéta buluna, anu diolah jadi wol. Bisa jadi bodas, kulawu, coklat, hideung, atawa malah patterned sarta diwangun ku padet, undercoat Curly jeung bulu kandel overlying eta. Langkung saé sareng langkung keriting wol éta, langkung berharga éta.

Bulu domba karasaeun pisan greased. Ieu asalna tina lanolin, lemak dihasilkeun ku kelenjar kulit. Eta ngajaga kai tina Uap. Malah dina hujan paling beurat, undercoat domba urang tetep nice jeung haneut tur garing.

Dimana domba cicing?

Domba liar Éropa biasa kapanggih ti Hungaria nepi ka Jérman kidul jeung sakuliah wewengkon Tengah. Kiwari ngan aya sababaraha ratus sato di kapuloan Corsica jeung Sardinia. Domba domestik jawa hirup ampir di mana waé di dunya kusabab urang Éropa ngabawa ka sadaya buana sanés. Kalolobaan domba kiwari hirup di Asia, Australia, Argentina, jeung Afrika Kulon. Di Éropa, di sisi séjén, ngan sababaraha gerombolan domba anu ngarayap di padang rumput hejo sabab boro-boro pikeun ngajaga domba di dieu.

Naha éta stépa, heaths, atanapi dataran luhur - domba tiasa dipendakan ampir dimana-mana sareng tiasa akur di ampir sagala habitat sabab henteu milih-milih kana tuangeun. Gumantung kana breed, aranjeunna ogé diadaptasi kana zona iklim anu béda di dunya. Malah di nagara tropis, aya domba.

Naon jinis domba anu aya?

Aya antara 500 jeung 600 spésiés béda domba di sakuliah dunya. Diantara domba liar, domba liar Éropa mangrupikeun anu paling dikenal. Argali, panjangna nepi ka dua méter, ti pagunungan di Asia Tengah jeung domba bighorn di kalér-wétan Siberia jeung Amérika Kalér ogé dipikawanoh.

Domba anu munggaran dipiara di Asia Minor sakitar 9000 taun ka pengker. Kiwari aya loba breeds béda, contona, domba Merino, domba gunung, atawa Heidschnucken. Heidschnucke dipikawanoh pisan ka urang, utamana di Jerman kalér, sarta penampilan maranéhanana nyaéta reminiscent domba liar:

Boh jalu jeung bikang boga tanduk, jeung bikang ngabogaan kurva mundur ngawangun sabit jeung jalu ngabogaan tanduk ngawangun kéong. Buluna panjang sareng padet sareng warnana pérak-abu dugi ka kulawu poék. Di sisi séjén, bulu dina sirah jeung suku pondok tur hideung.

Domba Heidschnucken dilahirkeun kalayan bulu hideung, keriting. Salila taun mimiti kahirupan, bulu robah warna na robah warna ka warna kulawu. Heidschnucken mangrupikeun breed domba kuno sareng henteu ngan ukur nyayogikeun wol, tapi ogé daging.

Éta ogé biasa miara bentang sabab ngajaga jukut pondok dina heath jeung mastikeun yén bentang cageur dilestarikan. Kiwari Heidschnucken dianggap kaancam. Aya rélatif saeutik sato ditinggalkeun.

Di Jerman kalér, domba Skudden ngurus bentang. Éta mangrupikeun breed kuno domba domestik anu asalna di Amérika Baltik sareng Prusia Wétan. Domba Skadden tumuwuh nepi ka maksimum 60 séntiméter. Bulu maranéhanana boh bodas, coklat, hideung, atawa piebald. Domba Skadden dipikanyaho pikeun wol anu saé. Domba irung hideung Valais ogé nyayogikeun wol anu saé. Jalu mawa nepi ka 4.5 kilogram wol per taun, nu bikang nepi ka opat kilogram.

Breed kuno ieu, anu asalna di kanton Swiss Valais, sigana parantos aya ti abad ka-15. Ngawarnaan utamana keuna:

Sato nu hideung sabudeureun moncong jeung irung jeung sabudeureun panon. Éta ogé disebut domba panda sabab rada reminiscent tina biruang panda sareng "topeng raray" anu pikaresepeun ieu. Ceuli ogé hideung sareng gaduh bintik hideung dina hocks, tuur hareup, sareng suku. Bikangna ogé ngagaduhan buntut hideung. Tandukna anu kawilang panjang, anu dipintal spiral ogé ngahalangan. Breed pisan hardy sarta ogé diadaptasi kana iklim gunung kasar. Domba tanduk opat, anu jarang pisan di dieu, khususna ngahalangan.

Ieu breed kuno sigana asalna ti Asia Kecil sareng parantos disebatkeun dina Kitab Suci. Éta ogé disebut domba Yakub. Aranjeunna sumping sareng Arab ngalangkungan Afrika Kalér ka Spanyol sareng ti dinya ka Éropa Tengah sareng Kulon. Breed ieu milik domba woolly sarta ngan hiji kalawan opat, sok sanajan genep tanduk. Éta pisan undemanding sareng tiasa hirup di luar sapanjang taun.