Meri Allen
Mena ka mutu te mahi a nga whatukuhu, he tupono ka puta he hua mo te wa roa. No reira he mea nui ki te tautuhi me te rongoa i te mate whatukuhu mau tonu i te timatanga. Rapua nga mea katoa e pa ana ki nga tohu, te tātaritanga, me te maimoatanga o te mate whatukuhu mau tonu o nga ngeru.
Ko te ngoikoretanga o te whatukuhu mau tonu (CRF) e whakaatu ana i te paheketanga puhoi o nga mahi katoa o nga whatukuhu. Ko tenei ngaro haere o te mahi whatukuhu ka taea te ahu whakamua i roto i nga marama me nga tau kaore te rangatira o te ngeru e kite i nga huringa o tana ngeru. I te wa e haere haere ana te CKD, ka nui haere nga kiko whatukuhu mahi ka ngaro, ka whakakapihia e te kiko hono.
Ka puta noa nga mate o te mate ki te 75 paiheneti neke atu ranei o te kiko whatukuhu kua pakaru, ka whakaatu te ngeru i nga tohu o te mate whatukuhu.
Ko te take o te ngoikore o te whatukuhu ko te mumura mau tonu, ko te take kare tonu i te marama.
Nga Tohu o te Rahunga Renal Maumau i roto i nga ngeru
Ko te mea pouri, ko nga mate whatukuhu ka kitea he tomuri rawa. Ka mutu te rua hautoru pai o te kiko whatukuhu ka kitea e te ngeru nga tohu o te mate whatukuhu roa.
I te timatanga o te mate whatukuhu mau tonu, ka nui ake te inu o te ngeru, ka nui ake te whakaputa mimi. I roto i nga ngeru o roto, ka kitea tenei i te wa e horoi ana i te pouaka para. Ko nga kaipupuri o nga ngeru o waho karekau e whai waahi ki te mohio ki enei tohu tuatahi, i te mea e pai ana nga ngeru o waho ki te tuku i o ratou ngeru ki waho ka inu ano ki reira. I runga i te ngeru, ka puta etahi atu tohu i te wa e haere haere ana te mate. Ko enei:
- rohirohi
- Tuhinga o mua
- ruaki
- te matereti
- te huruhuru marumaru
- kino kino
Heoi, i te mea he tohu ano enei tohu mo etahi atu mate penei i te mate huka mellitus, he mea nui kia ata tirotirohia te ngeru e te rata.
Anei he tirohanga o nga wahanga katoa o te mate whatukuhu mau tonu i roto i nga ngeru me nga tohu:
Wāhanga I: Te Taapapa Renal Incipient
- te pūmua i roto i te awhe noa, te ōwehenga pūmua/creatinine
- kaore he tohu
- kaore he paanga ki te oranga
Wāhanga II: Te Rahunga Renal Moata
- He iti te piki o te creatinine, te ōwehenga pūmua/creatinine i te rohe rohe
- he torutoru noa nga ngeru kua kitea nga tohu tuatahi penei i te piki haere o te inu
- Ko te roanga o te oranga kaore he rongoa mo te 3 tau
Wāhanga III: Uremic Renal Rahunga
- creatinine ki runga ake i te awhe noa, kua piki te rawehenga pūmua/creatinine, 75% o te kiko whatukuhu kua ngaro
- ka kitea nga tohu penei i te nui o te inu me te ngaro o te hiahia;
- te piki haere o nga matū mimi i roto i te toto
- Ko te roanga o te oranga kaore he rongoa mo te 2 tau
Wāhanga IV: Whakamutunga-Waahi Renal Rahunga
- tino piki ake te creatinine me te ōwehenga pūmua/creatinine
- kua kore e taea e te ngeru te mimi
- Ka kitea e te ngeru nga tohu kino penei i te kowha, te ruaki nui, te kore kai, aha atu.
- te roanga o te oranga kaore he rongoa 35 ra
Kitenga Moata o te Nephritis Maumau i roto i nga Ngeru
Ka pakeke haere te ngeru, ka nui ake te mate ka puta te mumura o te whatukuhu. I te neke atu i te tekau tau, kei waenganui i te 30 me te 40 paiheneti o nga ngeru katoa ka pangia. Ko nga tane tane ka kitea i mua ake, i te toharite, i te 12 tau i te uwha i te 15 tau.
Ka taea e te taote kararehe te hanga i te tātaritanga pono ma te whakamatautau toto me te mimi i te taiwhanga. Ko nga uara whatukuhu o te urea, creatinine, me te SDMA kua tino piki ake i roto i nga ngeru mate. I tua atu, he tiketike rawa nga taumata o te phosphate i roto i te toto me nga taumata pūmua i roto i te mimi.
Me tirotiro tonu te pehanga toto o te ngeru me te rongoa mehemea e tika ana, i te mea ka pakaru te toto tiketike i nga oko o nga whatukuhu. Neke atu i te 60 paiheneti o nga ngeru katoa e mate ana te whatukuhu he toto toto tiketike. I tua atu i te kino o nga whatukuhu, ka mate ano te ngakau o te ngeru.
He mea nui kia tirohia nga uara o te whatukuhu ia tau mo nga ngeru neke atu i te whitu tau. Ina koa, ko te uara SDMA e whakaatu ana i nga mate whatukuhu i te timatanga. Ka taea te timata te rongoa i mua i te puta o nga tohu o te ngeru.
Kai Tika mo nga ngeru me te korenga o nga whatukuhu
Me whakarite e te taote kararehe te maimoatanga me te rongoa me te kai e tika ana mo te ngoikore o te whatukuhu ki te ngeru me te tohu o te mate. Me whai hoki koe i ana ture mo te tere. Ko te tikanga, me whakaitihia te ihirangi pūmua me te ūkuikui o te kai kai ka whakaritea ki te kai ngeru noa. Ko te ngeru he mate whatukuhu kaua e hoatu he paramanawa taapiri, he taapiri huaora ranei me te kore korero ki te taote. Ko etahi o nga whakaritenga he nui te ūkuikui.
Kei te waatea mai he kai kai mo te whatukuhu motuhake mai i nga kaihanga whangai rereke me nga momo momo, no reira he maamaa ake te kimi kai kai e pai ana te ngeru ki te kai. He mea nui kia tere te whakawhiti: I te tuatahi, whakaranuhia te kai kai me te kai o mua ma te koko me te whakanui i te wahanga i ia taahiraa.
Nga Whakamutunga o te Rahunga Renal Maumau i roto i nga ngeru
Ko te mahi matua a nga whatukuhu ko te tarai i nga matū paitini mai i te tinana. Ka tukuna enei paitini ki roto i te mimi, ka waiho he pūmua hauora ki roto i te tinana. Ki te kore nga whatukuhu e mahi tika, ka mamae te rauropi katoa. Ko nga matū paitini e tika ana kia peia me te mimi ka kore e taea te tātari me te noho tonu ki roto i te tinana. Ahakoa he kore paitini te Urea ake, ka huri hei haukini paitini kino, ka pa ki te roro. Koinei te take he mea nui ki te kite wawe i te CKD kia taea ai e te ngeru te noho roa me te kore tohu.