Mary Allen
Tik transmèt divès maladi enfeksyon. Nou prezante de nan yo an plis detay isit la pou ou ka edike mèt chen nan pi bon fason posib.
Babezyoz ak epatozoonoz yo se maladi enfektye parazit, men yo pa transmèt pa moustik men ak tik. Tou de yo koze pa pwotozoa (òganis sèl selil) epi, tankou leishmaniasis ak filaryoz, fè pati sa yo rele "vwayaj oswa maladi Mediterane". Sepandan, babezyoz ak prezimableman tou epatozoonoz deja endemik nan Almay (ki fèt nan sèten zòn). Lòt maladi ki transmèt pa tik yo se Ehrlichiosis, Anaplasmosis, Rickettsiosis, ak maladi Lyme.
Babesiosis
Babésyoz kanin se yon maladi enfektye parazit ak divès fòm ak yon rezilta potansyèlman fatal. Lòt non yo se piroplasmoz ak "malarya kanin". Se pa youn nan zoonoz yo.
Patojèn ak gaye
Babezyoz se koze pa parazit iniselilè (protozoa) nan genus Babesia. Yo transmèt pa plizyè kalite tik (pi wo pase tout tik forè alluvion ak tik chen mawon an) epi sèlman atake eritrosit yo (gloli wouj nan san) nan lame a mamifè, ki se poukisa yo rele yo tou. hemoprotozoa. Yo trè espesifik pou lame tou de vektè tik yo ak lame mamifè yo. An Ewòp, Babesia canis (tanch Ongwa ak franse) ak Babesia vogeli jwe wòl ki pi enpòtan an, avèk Babesia canis anjeneral ki mennen ale nan maladi grav (sitou souch la Ongwa), pandan y ap Babesia vogeli enfeksyon anjeneral modere.
enfeksyon
Tik fi yo prensipalman responsab pou transmisyon Babesia, wòl tik gason nan enfeksyon an poko klarifye. Tik sèvi tou de kòm yon vektè ak kòm yon rezèvwa. Babesia yo enjere pa tik la pandan souse. Yo rantre epitelyòm entesten an epi imigre nan divès ògàn tankou òvèj ak glann saliv tik la, kote yo miltipliye. Akòz transmisyon posib transovaryal la bay pitit la, etap lav nan tik kapab tou enfekte ak patojèn nan.
Tik fi yo dwe tete sou lame a pou omwen 24 èdtan anvan etap enfeksyon patojèn nan (sa yo rele sporozoit ) nan krache tik la yo disponib pou transmisyon bay chen an. Transmisyon Babesia fèt anjeneral 48 a 72 èdtan apre mòde tik la. Yo sèlman atake eritrosit yo, kote yo diferansye ak divize an sa yo rele merozoit. Sa lakòz lanmò selil. Peryòd enkubasyon an se senk jou a kat semèn, prepotans la yon semèn. Si yon bèt siviv maladi a san tretman, li devlope iminite pou tout lavi men li ka koule patojèn nan pou lavi.
Transmisyon toujou posib kòm yon pati nan ensidan mòde ak transfizyon san. Transmisyon vètikal soti nan femèl nan ti chen yo te demontre tou pou yon espès Babesia.
sentòm
Babezyoz ka pran diferan fòm.
Egi oswa peracute (ki pi komen ak Babesia canis enfeksyon): bèt la prezante kòm yon ijans epi li montre:
- gwo lafyèv (jiska 42 °C)
- Kondisyon jeneral trè detounen (mank apeti, feblès, apati)
- Tandans pou senyen po a ak manbràn mikez ak anemi, retikulositoz, ak eskresyon bilirubin ak emoglobin nan pipi a (kolorasyon mawon!)
- Jòn manbràn mikez yo ak skleros (iktèr)
- Trombositopeni gaye koagulasyon entravasculaire
- souf kout
- Enflamasyon nan manbràn mikez yo (echaj nan nen, stomatit, doulè, anterit emorajik)
- Enflamasyon nan misk (myozit) ak maladi mouvman
- Elajisman nan larat la ak fwa ak idropizi nan vant (ascit) ak fòmasyon èdèm
- kriz epileptiform
- ensifizans renal egi
Si yo pa trete, fòm egi a prèske toujou mennen nan lanmò nan kèk jou.
Kwonik :
- chanje ogmantasyon nan tanperati kò a
- anemi
- emasyasyon
- Vag
- feblès
Subklinik :
- lafyèv limyè
- anemi
- apati tanzantan
Dyagnostik
Kalite dyagnostik la depann de kou maladi a.
Maladi egi oswa enfeksyon mwens pase de semèn de sa: deteksyon dirèk nan patojèn nan pa:
- Tès san mikwoskopik pou eritrosit ki enfekte ak Babesia: Fwoti san mens (tach Giemsa oswa Diff-Quick) ki soti nan san kapilè periferik (ouricle oswa pwent ke) yo pi byen adapte, paske anjeneral sa a gen yon pi gwo kantite selil ki enfekte patojèn.
- Altènativman (sitou si rezilta a nan fwoti san an se enkonklizyon) soti nan senkyèm jou a apre enfeksyon, PCR soti nan EDTA san ak posiblite pou diferansye patojèn nan, ki ka enpòtan pou terapi ak pronostik.
Maladi kwonik oswa enfeksyon plis pase de semèn de sa :
Tès serolojik pou antikò kont Babesia (IFAT, ELISA), eksepte nan ka yon bèt pran vaksen an.
- Babesia canis (souch Lafrans): souvan pwodiksyon antikò ki ba
- Babesia canis (Ongri souch): souvan fòmasyon nan segondè nan antikò
- Babesia vogeli: souvan pwodiksyon antikò ba
Maladi sa yo an patikilye ta dwe konsidere nan la dyagnostik diferansye:
- Anemi imunoemolitik (toksik, ki gen rapò ak dwòg, oswa otoiminitè)
- sistemik lupus eritematos
- anaplasmoz
- ehrlichiosis
- mikoplasmoz
terapi
Terapi vize elimine patojèn nan, menm si sa diminye dire iminite a nan youn a de ane. Si yon maladi egi transfere nan yon faz kwonik san sentòm klinik, gen iminite pou tout lavi ak bèt la anjeneral pa vin malad ankò, men li aji kòm yon konpayi asirans. Sa a dwe gade trè kritik, espesyalman sou souch nan Ongwa nan Babesia canis, depi tik nan forè alluvial ponn 3,000 a 5,000 ze apre yon repa san, nan ki apeprè 10% yo enfekte ak Babesia atravè transmisyon transovaryal, ak an menm tan an mòtalite nan yon sèl Nouvo enfeksyon ak souch Babesia sa a se jiska 80%.
Epatozoonoz
Epatozoonoz se tou yon maladi enfektye parazit nan chen. Non an twonpe paske maladi a pa yon zoonoz e se poutèt sa li pa reprezante yon danje pou moun.
Patojèn ak gaye
Ajan kozatif epatozoonoz la se Hepatozoon canis, yon parazit iniselilè ki soti nan gwoup coccidia. Se poutèt sa li tou fè pati pwotozoa yo. Hepatozoon canis orijinèlman soti nan Afrik e li te prezante nan sid Ewòp soti nan la. Nan rejyon Mediterane a, jiska 50% nan tout chen k ap viv gratis yo konsidere kòm enfekte. Men, se pa sèlman chen an se yon lame mamifè pou patojèn nan, men rena ak chat yo tou transpòtè. Jiskaprezan, epatozoonoz te konte nan mitan maladi vwayaj klasik yo. An 2008, sepandan, li te jwenn nan de chen nan Taunus la ki pa t janm kite Almay. Anplis de sa, kòm yon pati nan yon etid sou rena nan Thuringia, yon gwo pousantaj nan popilasyon an rena te vin seropozitif pou Hepatozoon konteste. Tik chen mawon an se konpayi asirans prensipal la. Tik lerison an tou asiyen yon wòl nan transmisyon (espesyalman nan rena), men wout la transmisyon egzak se toujou enkoni isit la.
enfeksyon
Kòm yon konpayi asirans nan Hepatozoon canis, tik chen mawon an ka siviv pandan tout ane a nan apatman yo, nich chofe, elatriye. Li aktivman deplase nan direksyon lame li yo epi li ale nan sik devlopman tout ze-lav-nenf-granmoun tik nan twa mwa jis.
Enfeksyon ak Hepatozoon canis pa rive nan mòde a men nan enjèstyon oral (vale oswa mòde) nan yon tik. Patojèn yo imigre nan miray entesten an nan chen an epi premye enfekte monosit yo, granulosit netrofil, ak lenfosit, Lè sa a, fwa a, larat, poumon, misk, ak mwèl zo yo. Devlopman an, ki dire apeprè 80 jou, gen ladan plizyè etap tou de nan tik la ak nan chen an epi li fini ak fòmasyon nan sa yo rele. gamont intraleucocytic. Sa yo nan vire vale pa tik la pandan zak la souse. Repwodiksyon ak devlopman yo sijè a fluctuations sezonye. Kontrèman ak babesyoz, transmisyon transovaryal patojèn nan tik la pa t 'kapab demontre. Longè peryòd enkubasyon an pa konnen.
sentòm
Nan vas majorite de ka, enfeksyon an se subclinical oswa sentòm-gratis, men nan ka endividyèl, li kapab tou akonpaye pa sentòm grav, espesyalman nan enfeksyon melanje, egzanp B. ak Leishmania, Babesia, oswa Ehrlichia.
egi :
- Lafyèv
- Kondisyon jeneral twouble (mank apeti, feblès, apati)
- nœud lenfatik anfle
- pèdi pwa
- je ak ekoulman nan nen
- Dyare
- anemi
Kwonik :
- anemi
- tronbositopeni
- emasyasyon
- Enflamasyon nan misk ak maladi mouvman (mach rèd)
- Fenomèn nève santral ak kriz ki tankou epilepsi
Fòmasyon an masiv nan γ -globulin ak gwo konplèks iminitè ka mennen nan ensifizans fwa ak ren.
Dyagnostik
Deteksyon an nan patojèn rive dirèkteman oswa endirèkteman nan ka egi ak kwonik nan maladi.
Deteksyon dirèk patojèn :
Fwoti san (tach Giemsa, fwoti rad buffy): Deteksyon gamont yo kòm kò ki gen fòm kapsil nan globil blan yo.
PCR soti nan san EDTA
Deteksyon patojèn endirèk: detèminasyon tit antikò (IFAT)
Nan dyagnostik diferans lan, anaplasmoz, Ehrlichiosis, ak imunopati an patikilye dwe pran an kont.
terapi
Kounye a pa gen okenn terapi san danje pou elimine patojèn nan. Tretman prensipalman sèvi pou soulaje kou maladi a.
pwofilaktik
Kounye a pa gen okenn prophylaxis serye pou chimyo oswa vaksen. Pwopriyetè chen yo ta dwe bay konsèy sou pwodui pou repouse moustik tik. Sepandan, siksè prevansyon difisil akòz enjèstyon patojèn nan vale oswa mòde tik la. Chen ki vin an kontak dirèk ak jwèt la pandan y ap lachas oswa ki ranmase bèt ki mouri (sovaj) ak tik yo dwe konsidere kòm patikilyèman nan risk.
Prevansyon pa pwoteksyon kont tik
Yo itilize de apwòch pou evite tik:
- Defans kont tik (efè repouse moustik) pou yo pa tache ak lame a
- Touye tik yo (efè akarisid) anvan oswa apre atachman ak lame a
Sa a ka fè nan diferan fason:
- preparasyon plas-sou
- espre
- kolye
- tablèt moulen
- preparasyon plas-sou
Sa yo aplike dirèkteman sou po a sou kou chen an si rad la separe, epi tou nan zòn nan caudal nan do a nan chen gwo. Bèt la pa ta dwe kapab niche nan sibstans aktif la. Sa a gaye nan pwen yo mansyone sou tout kò a. Chen an pa ta dwe karese nan zòn sa yo pou uit premye èdtan yo (Se poutèt sa rekòmande pou itilize nan aswè a anvan ou ale nan kabann) epi si sa posib pa mouye nan de premye jou yo (benyen, naje, lapli). Dire aksyon an se i. dR twa a kat semèn.
Sibstans aktif ki genyen se swa permetrin, yon dérivé permethrin, oswa fipronil. Permethrin ak dérivés li yo gen yon efè akarisid ak repouse moustik, fipronil sèlman acaricidal. Enpòtan: Pèmetrin ak piretroid yo trè toksik pou chat, kidonk nan okenn sikonstans yo ta dwe itilize preparasyon sa yo sou chat. Si chen ak chat ap viv nan menm kay la, yo ta dwe pran prekosyon pou asire ke chat la pa gen kontak ak yon chen trete ak permethrin/pyrethroid jiskaske sibstans aktif la konplètman absòbe. Permethrin ak fipronil tou toksik pou bèt akwatik ak envètebre.
espre
Flite yo flite sou tout kò a epi yo gen yon efè menm jan ak preparasyon plas-sou, men yo pi konplike pou itilize. Pou kay ki gen timoun oswa chat ak depann sou engredyan aktif la, yo pito inoporten. Se poutèt sa yo pa pran an konsiderasyon nan tablo ki anba a.
kolye
Chen an dwe mete kolye tout tan. Yo lage engredyan aktif yo nan fouri chen an pou jiska kèk mwa. Yo ta dwe evite kontak imen entansif ak kolye a. Yon dezavantaj se ke chen an ak kolye tik la ka pran nan touf raje yo. Se poutèt sa, chen lachas ta dwe pi bon pa mete tankou yon kolye. Ou dwe retire kolye a lè w ap benyen ak naje, epi chen an pa ta dwe pèmèt yo antre nan dlo a pou omwen senk jou apre yo fin mete l pou premye fwa.
tablèt moulen
Tablèt pèmèt kontak dirèk ak bèt la, osi byen ke benyen ak naje imedyatman apre yo fin itilize yo. Anjeneral administrasyon an pa gen pwoblèm. Sepandan, tik la premye dwe tache tèt li nan lame a ak absòbe sibstans aktif la pandan yon repa san yo dwe touye apre apeprè douz èdtan. Se poutèt sa pa gen okenn efè repouse.
Ou ka jwenn yon apèsi sou preparasyon anplas, tablèt moulen, ak kolye kounye a sou mache a anba a nan yon tablo ki ka telechaje.
Yo ta dwe itilize pwodui pou repouse moustik tik pandan tout sezon an oswa ane a nan zòn ki gen yon risk ogmante pou maladi tik. Nan prensip, li ta dwe itilize sèlman nan bèt ki an sante. Gen kèk preparasyon ki apwopriye tou pou itilize nan femèl ki ansent ak k ap bay tete ak ti chen. Si ou gen maladi po oswa blesi sou po, ou ta dwe evite itilize yon preparasyon plas-sou.
Anplis de sa, apre chak mache, yon chèk bon rad ak retire imedya konplè tout tik yo jwenn enpòtan. Sa a ka fè ak yon pensèt tik, kat, oswa zouti ki sanble.
Nan ka endividyèl, mèt chen rapòte eksperyans pozitif ak itilizasyon ekstèn oswa entèn lwil kokoye, lwil kimen nwa, cistus (Cistus incanus), ledven brewer, lay, oswa flite ak melanj lwil esansyèl. Sepandan, yon efè pwouve pa ka atribiye nan mezi sa yo, menm jan ti kras tankou kolye Amber oswa pandantif kolye enèjik enfòme. Anplis de sa, kèk lwil esansyèl yo enèvan ak lay se potansyèlman toksik.
Pwofilaksi konpòtman
Byotop tik li te ye yo ta dwe evite otank posib. Chen pa ta dwe pran nan vwayaj nan zòn risk pandan peryòd risk.
Kesyon moun poze souvan
Ki laj chen ki gen epatozoonoz genyen?
Esperans lavi nan epatozoonoz
Sa depann de konpetans iminitè a nan chen ki enfekte a, laj la, komorbidite yo, ak konbyen vit terapi a kòmanse. Si maladi a rekonèt byen vit epi tretman an kòmanse imedyatman, chans pou rekiperasyon an bon.
Ki jan babezyoz transmèt?
transmisyon babesyoz
Babezyoz se koze pa pwotozoa ki transmèt pa mòde tik. Tik la dwe tete pou omwen douz èdtan pou enfeksyon an reyisi.
Èske babesyoz kontajye soti nan chen ak chen?
Trè raman, li ka transmèt tou de chen an chen atravè yon mòde oswa nan matris la nan ti chen an. Yon lòt sous enfeksyon ta dwe yon transfizyon san ak san ki kontamine. Bon konnen: patojèn ki lakòz babesyoz nan chen pa ka transmèt bay moun.
Èske babezyoz ka transmèt bay moun?
Babezyoz se yon sa yo rele zoonoz - yon maladi bèt ki ka transmèt bay moun. Tik ki aji kòm lame entèmedyè ka transmèt babesyoz bay moun. Maladi a trè ra nan Almay.
Èske epatozonoz kontajye?
Zanmi kat janm pa ka enfekte moun oswa lòt bèt dirèkteman ak epatozoonoz.
Kisa k ap pase lè yon chen manje yon tik?
Lè chen manje yon tik, li ka, nan ka ki ra, transmèt maladi Lyme, epatozoonoz, ak anaplasmoz. Enfeksyon ak babezyoz, Ehrlichiosis, ak ansefalit tik-fè yo posib tou. Bon nouvèl la? Manje yon tik se siyifikativman mwens danjere pase yon mòde tik.
Konbyen tan li pran pou tik transmèt maladi bay chen?
Se sèlman tik ka transmèt Borrelia nan chen an, yon enfeksyon ak yon lòt chen se prèske enposib. Pi bonè apre 16 èdtan, nan pifò ka sèlman apre 24 èdtan, Borrelia a pase soti nan tik la nan chen an.
Ki jan maladi Lyme afekte chen?
Yon chen ki soufri maladi Lyme ka montre sentòm sa yo: Ti lafyèv ak letaji. nœud lenfatik anfle. Joint anfle ak bwete akòz enflamasyon jwenti (arthropathies).