Mary Allen
Chestnuts se pye bwa kaduk. Gen de gwoup ki pa gen rapò biyolojik youn ak lòt: chatèy yo dous ak chatèy chwal yo. Nou rele tou chatèy dous chatèy manjab paske yo dijèstibl pou moun.
Chestnuts yo sèvi kòm manje pou bèt divès kalite, pou egzanp, chwal. Yon chwal toujou rele yon "steed" nan plizyè zòn lang, pou egzanp nan Swis. Pakonsekan non an "Cheval Chestnut".
Ki jan chatèy dous grandi?
Chestnut la dous te deja gaye toupatou nan Mediterane a nan tan lontan. Li bezwen anpil chalè, kidonk nan nò alp yo, li ka grandi sèlman nan kote ki gen yon klima patikilyèman favorab. Li bezwen anpil dlo men li pa tolere lapli pandan peryòd flè a.
Pifò chatèy dous grandi apepwè 25 mèt nan wotè. Tou depan de kote yo ye, yo ka viv nenpòt kote nan 200 a 1000 ane. Nan anviwon 25 ane, li kòmanse fleri. Chak pye bwa pote flè gason ak fi. Yo long ak jòn, tankou Hazel.
Fwi yo fè pati nwa yo. Yo nan yon bòl mawon. Anviwon deyò a manti yon lòt, pike "koki", ki pi byen rele "gode fwi a". Epin yo okòmansman vèt, pita mawon ak gode a fwi ouvè.
Nwa yo trè an sante. Yo menm tou yo gen anpil sik, kidonk yo gate byen vit. Nan tan lontan, anpil moun te manje sitou chatèy dous. Yo te fimen nwa fre yo pou konsève yo. Jodi a endistri a fè sa ak metòd pi modèn.
Moun elve plizyè santèn varyete diferan nan chatèy dous. Yo menm tou yo gen non diferan: chatèy oswa chatèy yo souvan tou senpleman rele pi bon fwi yo. Yo pi byen rekonèt nan kanpe la lè yo vann fre ak cho. Men, yo tou trete nan pure epi yo itilize nan kwizin nan oswa nan boulanjri an. Desè divès kalite tou gen ladan chatèy dous, tankou vermicelli oswa koup Nesselrode.
Men, ou bezwen tou bwa chestnut dous pou mèb, fenèt ak pòt ankadreman, travès plafon, kloti jaden, barik, bato, ak anpil lòt bagay. Espesyalman deyò li enpòtan ke bwa a pa pouri byen vit. Nan tan lontan, yo te fè anpil chabon tou nan li, ki se sa nou bezwen sou gri a jodi a.
Chestnut la dous se yon espès plant. Li fè pati jans la chestnut, nan fanmi an Beech, nan lòd la tankou Beech, ak nan klas la plant flè.
Ki jan chatèy cheval grandi?
Chestnuts grandi natirèlman an Ewòp, Azi, ak Amerik di Nò. Yon espès espesyal se "cheval chwal komen" ki soti nan Balkan yo, sa vle di soti nan Lagrès, Albani, ak Masedwan Nò. Li souvan plante nan pak ak nan avni nan lari yo.
Chestnut la grandi apeprè trant mèt wotè epi li gen 300 ane fin vye granmoun. Yo fasil rekonèt pa fèy long yo, ki anjeneral grandi an senk sou yon tij, tankou dwèt yo nan yon men.
Nan mwa avril ak me, chatèy pwodui ti flè ki kenbe ansanm nan panikul. Gen kèk moun ki rele li "bouji". Flè yo se sitou blan, men yo ka tou vin byen wouj. Nan ete fwi yo grandi nan flè yo, ti boul vèt ak Spikes.
Nan mwa septanm nan, fwi yo muri epi tonbe atè. Voye boul yo pete epi lage fwi aktyèl la: nwa mawon twa a senk santimèt nan gwosè ak yon tach limyè. Yo rele yo chatèy. Timoun yo renmen jwe ak fè atizana ak li. Men, ou pa ka manje yo, yo sèlman apwopriye kòm manje bèt. Sa a se kote non Chestnut la soti nan "Ross" se yon ansyen mo pou chwal.
Bagay ki pi enpòtan sou chestnuts se lonbraj yo bay, espesyalman nan pak ak jaden byè. Myèl yo an patikilye kontan anpil sou flè yo. Fwi yo sèvi tou kòm manje akeyi pou sèf wouj ak kabrit nan sezon fredi. Bwa a ka itilize pou fè placages pou mèb, ki se kouch mens kole nan panno.
Chestnut la se yon espès plant. Li fè pati genus Chestnut la, nan fanmi an soapberry, nan lòd la nan soapberry a, ak nan klas la nan plant flè.